Zaburzenia komunikacji językowej

Zaburzenia komunikacji językowej to obecnie bardzo częsta przypadłość wśród dzieci. Według statystyk aż 70% populacji dziecięcej mówi niedbale i niewyraźnie, krzykliwie lub cicho. Dzieci nie otwierają ust podczas wypowiadania samogłosek „a”, „o” i „u”, zdarza się też, że mówią podniesionym głosem przez zęby i nie wypowiadają końcowych głosek w wyrazach. Częstym przypadkiem jest też mówienie na wydechu. Czy zaburzenia te mają wpływ na naukę języków obcych?

Nauka języków obcych w przypadku zaburzeń komunikacji językowej – problemy

Zaburzenia komunikacji językowej wpływają na funkcjonowanie dziecka podczas zajęć oraz w nauce języków obcych. Odbijają się na więziach społecznych i często powodują trudności w nauce, dlatego zadaniem nauczyciela jest szybkie ich dostrzeżenie i podjęcie odpowiednich kroków w celu ich eliminacji. Aby nauka języka angielskiego w szkole u dziecka z wadą wymowy mogła przebiegać prawidłowo, nauczyciel musi dostrzec rodzaj problemu. Można tu wymienić: trudność z wymową nowych słów, niechętne uczestnictwo w zajęciach, świadomość zaburzenia komunikacji językowej oraz niechęć do wykonywania poleceń. Praktyczna nauka języka angielskiego często jest też utrudniona przez negatywną postawę klasy w stosunku do ucznia.

Zaburzenia komunikacji językowej to wyzwanie w nauczaniu języka angielskiego w szkole. Dotyczy ono nauczyciela języka angielskiego, psychologa, pedagoga, rodziców dziecka oraz logopedy. Do nauczyciela należy identyfikacja problemu, kolejny krok to konsultacja z wychowawcą klasy, kontakt z rodzicami, a następnie konsultacja z psychologiem i logopedą. W przypadku, gdy w szkole nie ma psychologa i logopedy, rodzice powinni sami zgłosić się do specjalistów, aby nauka języków obcych w klasie mogła przebiegać w poprawny sposób.

Nauka języka angielskiego w szkole – działania nauczyciela

Nauka języka angielskiego w szkole w przypadku dziecka zaburzeniami komunikacji językowej wymaga od nauczyciela właściwego przygotowania. Bardzo ważna jest w tym przypadku przyjazna atmosfera podczas zajęć. Zadaniem nauczyciela jest zadbanie o tolerancję w klasie oraz uświadomienie uczniom istnienia niedoskonałości i wad u każdego człowieka. Powinien on wskazywać właściwe wzorce zachowania uczniom oraz zapobiegać niewłaściwym reakcjom na wypowiedzi osoby z wadą wymowy. Dzięki temu samoocena ucznia podniesie się i przezwycięży on barierę komunikacyjną związaną z wypowiadaniem się na forum klasy. Ponadto praktyczna nauka języka angielskiego oraz ocena jej efektów powinna uwzględniać zaburzenia u ucznia i odpowiadać jego poziomowi. Należy pamiętać, że uczeń może mieć trudności z wymową słów obcojęzycznych, głównie tych dopiero co poznanych, jednak problemy artykulacyjne nie mogą wpływać na ocenę dziecka. Dzięki temu stanie się ono swobodniejsze, znikną bariery komunikacyjne oraz obawa przed publicznymi wypowiedziami.

Nauka języków obcych w przypadku dzieci z zaburzeniami powinna bazować na indywidualizacji podczas zajęć grupowych oraz integracji ucznia z klasą. Ponadto nauczyciel może zaproponować aktywności skierowane konkretnie do dziecka z wadą wymowy. Przykładowo w ramach wstępu do zajęć można poprowadzić zajęcia logopedyczne mające usprawnić aparat mowy, co bardzo dobrze wpłynie nie tylko na dziecko z problemem, ale i na całą grupę przed rozpoczęciem zajęć językowych. Praktyczna nauka języka angielskiego w takiej formie, sprawi, że uczniowie oswoją się z występowaniem zaburzeń mowy i zachowają się swobodnie wobec tejże sytuacji. Postępowanie nauczyciela powinno opierać się również na motywowaniu ucznia do nauki i rozwoju. Uczniom z zaburzeniami komunikacji językowej często towarzyszy właśnie brak motywacji do nauki języków obcych, z czego wynikają późniejsze trudności na zajęciach obowiązkowych. Praktyczna nauka języka angielskiego powinna odbywać się w takich wypadkach nie tylko w szkole, ale także poza nią w formie zajęć pozalekcyjnych, wyjazdów zagranicznych czy kół naukowych. Bardzo ważne również na tym etapie jest otwarte docenianie postępów czynionych przez dziecko

Praktyczna nauka języka angielskiego poza szkołą

By nauka języków obcych w przypadku ucznia z zaburzeniami komunikacji językowej była efektywna, nauczyciel zobowiązany jest do zorganizowania niezbędnych pomocy specjalistycznych dla uczniów. Obejmuje ona skierowanie ucznia do logopedy w razie dostrzeżenia jego problemu oraz kontaktu z jego opiekunami, którzy są zobligowani do zapewnienia dziecku pomocy poza placówką, jeśli w szkole nie jest ona dostępna.  Nauka języka angielskiego w szkole powinna być również oparta na ciągłej współpracy nauczyciela z gronem specjalistów i rodzicami, która umożliwia bieżące śledzenie postępów dziecka oraz udzielenie mu pomocy, gdy zajdzie taka konieczność.

Nauczyciele muszą być świadomi, że praktyczna nauka języka angielskiego dzieci cierpiących na zaburzenia komunikacji językowej jest możliwa oraz może przynieść zadowalające rezultaty, jednak wymaga ona zaangażowania grupy dorosłych i opiekunów, a także wczesnej diagnozy problemu.

Trudności we współczesnym nauczaniu

Zachęcamy do udziału w „Ogólnopolskim Kongresie Nauczycieli Języka Angielskiego”, który odbędzie się 22 listopada 2019 roku w Warszawie. Temat kongresu brzmi „Jak uczyć na potrzeby współczesnych czasów?”. Praktyczna nauka języka angielskiego zostanie omówiona pod kątem pracy z uczniami z pokolenia Z, metod służących uczynienia ucznia autonomicznym oraz roli osobistego znaczenia w procesie nauki języka angielskiego w szkole. Ważnym punktem wydarzenia jest również omówienie  metod pracy dla uczniów z dysleksją. Wydarzenie adresowane jest do nauczycieli i lektorów języka angielskiego z wszystkich poziomów nauczania – od szkoły podstawowej po szkoły dla dorosłych, korepetytorów oraz wszystkich osób zainteresowanych wymienionymi zagadnieniami.